Rozmnażanie ryb akwariowych

Wyróżniamy głównie dwa sposoby rozmnażania ryb akwariowych. Zdecydowana większość ryb składa i zapładnia ikrę poza ciałem (jajorodne). U ryb żyworodnych ikra zapładniana i rozwijana jest w środku ciała samicy. Istnieje kilka interesujących wyjątków od tych dwóch głównych sposobów. Poszczególne gatunki ryb hodowanych w akwariach zdecydowanie różnią się pod względem stopnia trudności, jaki występuje przy ich rozmnażaniu. Bardzo często rozmnożenie poszczególnych gatunków jest dużo trudniejsze niż sama hodowla dorosłych osobników. Za proste pod względem rozmnożenia powszechnie uważane są ryby należące do rodziny piękniczkowatych. Stosunkowo proste pod względem rozmnożenia z ryb akwariowych składających ikrę są np.: brzanka różowa, brzanka wielkołuska, brzanka purpurowa, bystrzyk czerwony, zwinnik ogonopręgi, danio, gurami dwuplamisty, bojownik syjamski, kardynałek chiński, kirysek spiżowy, kirysek pstry, prętnik karłowaty i inne. Własne próby rozmnożenia ryb akwariowych należy rozpoczynać od gatunków najłatwiejszych.
Główne style rozrodcze:
Ryby żyworodne
Samce gatunków żyworodnych często posiadają płetwę odbytową przekształconą w narząd kopulacyjny zwany gonopodium. Poprzez gonopodium samiec wprowadza spermę do ciała samicy. Różnią się od jajorodnych tym, że ich ikra rozwija się w ciele samicy. Ryby żyworodne podzielić możemy na takie u których ikra odżywiana jest poprzez układ krwionośny lub jajożyworodne, gdzie pokarm dostarczany jest z woreczków żółtkowych. Do popularnych ryb żyworodnych należą ryby takie jak: gupik pawie oczko, mieczyk hellera, molinezja, zmienniak i drobniczka. Ciąża u ryb żyworodnych zazwyczaj trwa około miesiąca. Jajożyworodne samice potrafią magazynować nasienie z tarła i używać go do zapładniania następnych partii ikry. Mogą wydawać kolejne mioty potomstwa bez potrzeby podchodzenia do następnego tarła. Ryby żyworódkowate wymagają kolejnego tarła przy każdym miocie. 
Ryby jajorodne
- Zakopujące ikrę
Niektóre ryby żyją w warunkach naturalnych w wodzie, która wysycha raz do roku. Ryby nie opiekują się ikrą , ponieważ nie doczekują swojego potomstwa. Tarło musi nastąpić zanim woda wyschnie. Gatunek może przetrwać tylko dzięki zapłodnionej i zakopanej ikrze, która może obyć się bez wody przez długi czas. Ikra najczęściej zakopywana jest w podłożu, chociaż ryby czasami decydują się na inne miejsce, jak jama płaszczowa muszli słodkowodnych. W okresie deszczowym narybek wylęga się. Młode mają kilka miesięcy na osiągnięcie dojrzałości płciowej i rozmnożenie się, zanim nadejdzie kolejna pora sucha. Rozmnażając ryby w warunkach domowych ikrę należy przechowywać w stanie półwysuszonym, przed umieszczeniem w wodzie. Do gatunków zakopujących ikrę zaliczamy ryby karpieńcowate.

- Składające ikrę
Do najbardziej znanych ryb z tej grupy zaliczyć możemy pielęgnicowate, które mają skomplikowane zwyczaje tarłowe oraz charakteryzują się opiekuńczością względem swojego potomstwa. Gatunki składające ikrę dobierają się w pary, a następnie oczyszczają miejsce, gdzie mają zamiar złożyć ikrę. Ikra najczęściej składana jest na jakiejś płaszczyźnie, korzeniu, okrągłym lub płaskim kamieniu, dolnej lub górnej powierzchni liścia, środku pustej muszli, jaskini lub zagłębieniu podłoża. Po wykluciu rodzice towarzyszą wylęgowi, strzegąc go przed drapieżnikami i odganiając inne ryby. Rodzice utrzymują ikrę w czystości, tworzą przepływ wody wokół niej lub przenoszą ją przed wykluciem w nowe miejsce. Następnie przez ok. 15-20 dni towarzyszą narybkowi. Występują również gatunki, które nie posiadają tak silnie rozwiniętego poczucia odpowiedzialności za młode jak pielęgnicowate. Do ryb składających ikrę zaliczyć możemy: pielęgnice (np.: barwniak czerownobrzuchy), sumiki, kiryski, smukleń pryskacz i inne.

- Rozrzucające ikrę

Do gatunków rozrzucających ikrę zaliczamy ryby kąsaczowate, karpiowate, tęczanki oraz kilka gatunków karpieńcowatych. Rozpraszanie ikry jest najprostszym sposobem składania ikry przez ryby jajorodne. Para rozrzuca ikrę i nasienia pośród roślin. Kleista lub nie ikra opada na dno lub przyczepia się do roślin. W naturze ikra jest niesiona przez prąd wody lub kryje się w mulistym dnie. Z tego powodu rodzice nie posiadają instynktu opiekuńczego. Część ikry zazwyczaj jest zjadana przez inne ryby lub samych rodziców. Z tej przyczyny w akwarium tarliskowym powinny znaleźć się kryjówki z kamieni, roślin pierzastych oraz innych elementów. Popularne gatunki rozpraszające ikręt to np.:: złote rybki, brzanki i danio.

- Wykluwające w pysku

Zapłodniona ikra magazynowana jest przez samice w pysku, aż do wylęgu, który następuje po kilku tygodniach. W tym okresie samice nie przyjmują żadnego pokarmu. Większość gatunków inkubujących ikrę, opiekę nad narybkiem przeciąga do kilku tygodni po wykluciu. W razie zagrożenia narybek kryje się w pysku matki. Taki sposób wylęgu jest powszechny wśród pielęgnic mieszkających w jeziorach Wielkiego Rowu Afrykańskiego, gdzie opiekę nad narybkiem sprawuje samica. U tych gatunków samce posiadają specjalne miejsca na płetwach odbytowych. Samice potrącają te miejsca, aby stymulować uwalnianie się spermy. Ryby „wykluwające w pysku” w okresie rozrodu powinny przebywać w oddzielnym akwarium.

- Budujące gniazdo

Są to gatunki, które budują najróżniejsze gniazda. Najczęściej budują je z pokrytych śluzem banieczek powietrza. Zazwyczaj tworzone są przy powierzchni wody, pod liściem lub innym elementem zatrzymującym powietrze. Po tarle samce, które pilnują gniazda bywają agresywne w stosunku do samic. Z tej przyczyny lepiej oddzielić samice. Do najpopularniejszych ryb budujących gniazda zaliczamy: gurami, prętniki, bojowniki syjamskie (wspaniałe), skrzeczyki, oraz niektóre sumowate i pielęgnicowate.